مقدمه
دوره نوجوانی با تغییرات هورمونی شدید همراه است که میتواند روی سلامت پوست تأثیر بگذارد. جوشهای صورت (آکنه)، چربی پوست، حساسیتها و حتی خشکی از رایجترین مشکلات پوستی در این دوران هستند. ایجاد یک روتین مراقبتی ساده، اصولی و منظم میتواند از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری کرده و به سلامت و شفافیت پوست کمک کند.
۱. شناخت نوع پوست در نوجوانی
اولین قدم در مراقبت از پوست، شناخت نوع پوست است. پوست نوجوانان معمولاً تحت تأثیر هورمونها قرار میگیرد و ممکن است در دورهای چرب، گاهی مختلط و در مواردی حساس یا حتی خشک شود.
انواع پوست:
• چرب: براق بودن پوست، جوشهای زیاد، منافذ باز
• خشک: پوستهپوسته شدن، احساس کشیدگی
• مختلط: چرب بودن ناحیه T (پیشانی، بینی، چانه) و خشکی در بقیه نواحی
• حساس: قرمزی، سوزش یا خارش پس از استفاده از برخی محصولات
۲. مراحل روتین مراقبت از پوست نوجوانان
مرحله ۱: پاکسازی (شستشوی صورت)
✅ استفاده از شوینده ملایم، مخصوص نوع پوست
⏰ دوبار در روز (صبح و شب)
❌ شستن زیاد صورت یا استفاده از صابونهای قوی میتواند پوست را تحریک کند
نمونه محصول: ژل شستشو برای پوست چرب، فوم شستشو برای پوست حساس
مرحله ۲: استفاده از تونر (در صورت نیاز)
تونر به تنظیم pH پوست کمک کرده و چربی اضافه را کاهش میدهد. مخصوصاً در پوستهای چرب و مستعد آکنه مفید است.
نکته: تونر بدون الکل و با ترکیبات آرامبخش مثل آلوئهورا یا بیزابولول انتخاب شود.
مرحله ۳: مرطوبکننده
حتی پوست چرب هم نیاز به آبرسانی دارد. مرطوبکنندهی سبک و غیرکومدونزا (non-comedogenic) انتخاب شود.
نکته: بهتر است محصولات دارای ترکیباتی مثل هیالورونیک اسید، آلانتوئین و گلیسیرین باشند.
مرحله ۴: ضدآفتاب
مهمترین قدم برای جلوگیری از لک و پیری زودرس.
✅ استفاده از ضدآفتاب مخصوص پوستهای نوجوان و مستعد آکنه
⏰ نیم ساعت قبل از خروج از خانه و تمدید هر ۲ ساعت یکبار در صورت قرار گرفتن در آفتاب
۳. مراقبتهای تکمیلی و درمانی
– لایهبرداری ملایم (هفتگی)
لایهبردارهای فیزیکی (با دانههای ریز) یا شیمیایی ملایم (حاوی سالیسیلیک اسید یا لاکتیک اسید) برای پاکسازی منافذ مفید هستند.
❌ بیش از یک بار در هفته استفاده نشود.
– استفاده از ماسکها
ماسک خاک رس، ماسک آبرسان یا ماسکهای مخصوص پوست حساس میتوانند بسته به نوع پوست هفتهای ۱ تا ۲ بار استفاده شوند.
– درمان جوشها
جوشهای دوران نوجوانی معمولاً به دلیل افزایش چربی و باکتری ایجاد میشوند. استفاده از محصولات ضدجوش موضعی (حاوی بنزوئیل پراکسید یا نیاسینامید) کمککننده است.
❗ بهتر است درمان جوشهای شدید با مشورت پزشک انجام شود.
۴. اشتباهات رایج در مراقبت پوست نوجوانان
🚫 دستکاری یا ترکاندن جوشها
🚫 استفاده از محصولات بزرگسالان یا محصولات قوی و محرک
🚫 بیتوجهی به پاکسازی بعد از ورزش
🚫 خوابیدن با آرایش یا ضدآفتاب
🚫 مصرف زیاد فستفود و نوشابه که روی پوست تأثیر منفی دارد
⸻
۵. سبک زندگی و تأثیر آن بر پوست نوجوانان
• خواب کافی (حداقل ۷-۸ ساعت در شبانهروز)
• تغذیه سالم (میوه، سبزیجات، نوشیدن آب کافی)
• مدیریت استرس
• ورزش منظم
جمعبندی
مراقبت از پوست در دوران نوجوانی نهتنها به سلامت پوست در حال حاضر کمک میکند، بلکه پایهگذار پوست سالم در بزرگسالی است. با انتخاب محصولات مناسب، ایجاد روتین منظم و توجه به سبک زندگی میتوان از مشکلات پوستی پیشگیری کرد.