کراتوز پیلاریس که در زبان عامیانه به آن “پوست مرغی” گفته می‌شود، یک وضعیت پوستی بی‌خطر اما نسبتاً شایع است که با برجستگی‌های ریز، خشک و گاه خارش‌دار روی سطح پوست همراه است. این حالت بیشتر در ناحیه‌ی بازوها، ران‌ها، گونه‌ها یا باسن دیده می‌شود و شباهت زیادی به پوست مرغ پس از کندن پر دارد؛ از این‌رو نام “پوست مرغی” برای آن رایج شده است.
علائم پوست مرغی
• برجستگی‌های ریز و خشن روی پوست، به‌خصوص در نواحی بازو، ران، باسن و گاهی گونه‌ها
• خشکی و زبری پوست در محل برجستگی‌ها
• رنگ برجستگی‌ها ممکن است سفید، قرمز، قهوه‌ای یا رنگ پوست باشد
• در مواردی، خارش یا التهاب خفیف دیده می‌شود
• ظاهر پوست معمولاً با تغییرات آب‌وهوایی (بویژه در زمستان یا هوای خشک) بدتر می‌شود
جمع‌بندی
اگرچه پوست مرغی درمان کامل ندارد، اما با مراقبت منظم و استفاده از محصولات مناسب می‌توان به طرز چشم‌گیری ظاهر آن را بهبود بخشید. صبر و پیگیری مداوم در این مسیر اهمیت زیادی دارد. در صورتی که پوست مرغی با خارش شدید، التهاب زیاد یا عفونت همراه باشد، حتماً به متخصص پوست مراجعه کنید.
علت پوست مرغی چیست؟
کراتوز پیلاریس زمانی ایجاد می‌شود که کراتین (یک پروتئین محافظت‌کننده‌ی پوست) فولیکول‌های مو را مسدود می‌کند. این انسداد باعث ایجاد برجستگی‌های خشک و زبر می‌شود. علت دقیق این تجمع کراتین هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما فاکتورهای زیر در بروز آن مؤثرند:
• ژنتیک: این مشکل در بسیاری از موارد ارثی است
• خشکی پوست: افراد با پوست خشک بیشتر مستعد ابتلا هستند
• بیماری‌های زمینه‌ای مانند اگزما یا آتوپی
• سن: معمولاً در دوران کودکی شروع می‌شود و در نوجوانی شدت می‌گیرد
آیا پوست مرغی خطرناک است؟
خیر، پوست مرغی یک بیماری بی‌خطر و غیرمسری است که معمولاً از نظر زیبایی مشکل ایجاد می‌کند. این وضعیت هیچ تأثیری روی سلامت عمومی فرد ندارد و به‌طور مستقیم مشکلی جدی به‌وجود نمی‌آورد. با این حال، ممکن است باعث کاهش اعتمادبه‌نفس شود.
درمان و مدیریت پوست مرغی
درمان قطعی برای کراتوز پیلاریس وجود ندارد، اما با مراقبت صحیح از پوست و استفاده از محصولات مناسب، می‌توان تا حد زیادی علائم را کاهش داد:
1. مرطوب نگه داشتن پوست
استفاده روزانه از مرطوب‌کننده‌های قوی مخصوص پوست خشک، مانند کرم‌های حاوی اوره، گلیسیرین یا سرامیدها می‌تواند خشکی و زبری پوست را کاهش دهد.
2. لایه‌برداری ملایم
محصولات حاوی ترکیبات لایه‌بردار مانند:
• آلفاهیدروکسی اسیدها (AHA) مثل اسید لاکتیک و اسید گلیکولیک
• بتاهیدروکسی اسیدها (BHA) مثل سالیسیلیک اسید
می‌توانند به آرامی سلول‌های مرده‌ی پوست را از بین برده و به باز شدن منافذ کمک کنند.
3. استفاده از کرم‌های خاص
کرم‌های حاوی اوره ۱۰-۲۰ درصد، رتینوئیدها یا ویتامین A موضعی ممکن است در بهبود ظاهر پوست مؤثر باشند.
4. حمام‌های ولرم و کوتاه
استفاده از آب داغ می‌تواند پوست را خشک‌تر کند. بهتر است دوش را کوتاه کرده و با آب ولرم حمام کنید.
5. صابون‌های ملایم
استفاده از شوینده‌های فاقد صابون و سولفات برای جلوگیری از خشکی بیشتر توصیه می‌شود.
نکات مهم برای مدیریت روزانه
• از خاراندن و کندن پوست پرهیز کنید
• از شیو کردن خشن خودداری کنید؛ ترجیحاً از ژیلت تمیز و روان‌کننده استفاده شود
• استفاده‌ی منظم از روغن‌های سبک مثل روغن جوجوبا یا روغن آرگان برای حفظ رطوبت پوست مفید است
• از ضدآفتاب مناسب برای پیشگیری از تیره شدن نواحی دچار کراتوز پیلاریس استفاده کنید
