حمام کردن نوزاد از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت روزانه است که نه تنها به حفظ بهداشت پوست او کمک می‌کند، بلکه فرصت مناسبی برای ایجاد پیوند عاطفی میان والدین و نوزاد فراهم می‌آورد. با این حال، این کار نیازمند رعایت نکاتی ظریف و ایمن است تا تجربه‌ای خوشایند و بدون خطر برای کودک رقم بخورد.
چه زمانی باید نوزاد را حمام کنیم؟
در هفته‌های اول زندگی، نوزاد نیازی به حمام روزانه ندارد. ۲ تا ۳ بار در هفته کافی است، مگر در مواقع خاص مانند تعریق زیاد یا کثیف شدن بدن. تا زمانی که بند ناف نوزاد نیفتاده، فقط با یک اسفنج نرم و مرطوب بدن او را تمیز کنید و از حمام کامل خودداری نمایید.
وسایل مورد نیاز برای حمام نوزاد
قبل از شروع حمام، تمام وسایل مورد نیاز را آماده کنید تا نوزاد را تنها نگذارید:
• وان نوزاد یا لگن مخصوص با کف ضد لغزش
• حوله نرم (ترجیحاً کلاه‌دار)
• لیف یا اسفنج بسیار نرم
• شامپو و شوینده بدن مخصوص نوزاد (فاقد مواد حساسیت‌زا و بدون پارابن)
• پوشک تمیز
• لباس تمیز نخی
• پنبه یا گاز استریل (برای تمیز کردن چشم‌ها و گوش‌ها)
دمای مناسب آب و محیط حمام
• دمای آب باید حدود ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد باشد؛ نه خیلی گرم و نه سرد.
• قبل از قرار دادن نوزاد در آب، دما را با آرنج یا پشت مچ دست خود امتحان کنید.
• محیط حمام باید گرم و بدون جریان هوای سرد باشد. از بسته بودن پنجره و در مطمئن شوید.
مراحل حمام دادن نوزاد
۱. نوزاد را آرام کنید
پیش از شروع، با نوزاد صحبت کنید، لبخند بزنید و دست‌های‌تان را گرم کنید.
2. از صورت و سر شروع کنید
با یک تکه پنبه یا دستمال مرطوب تمیز، چشم‌ها (از گوشه داخلی به سمت بیرون) و سپس صورت را پاک کنید.
3. شستن سر و موها
سر نوزاد را با یک دست نگه دارید و با دست دیگر شامپوی مخصوص را به آرامی به موها بزنید. بلافاصله با آب ولرم بشویید و مراقب باشید آب وارد چشم یا گوش نشود.
4. شستن بدن
نوزاد را با احتیاط وارد وان کنید. ابتدا گردن، زیر بغل، شکم و سپس پاها را با لیف نرم و شوینده مخصوص تمیز کنید.
5. ناحیه پوشک و اندام تناسلی
این ناحیه را در آخر شست‌وشو دهید تا از انتقال باکتری جلوگیری شود. برای دخترها، ناحیه تناسلی باید از جلو به عقب تمیز شود تا خطر عفونت کاهش یابد.
6. شست‌وشو و خشک کردن
پس از پایان شست‌وشو، نوزاد را سریع اما با احتیاط از آب بیرون بیاورید و در حوله بپیچید. پوست او را به آرامی خشک کنید، بدون مالش.
نکات تکمیلی و ایمنی
• هرگز نوزاد را حتی برای یک لحظه در وان تنها نگذارید.
• برای جلوگیری از خشکی پوست، می‌توانید پس از حمام از لوسیون یا روغن مخصوص نوزاد استفاده کنید.
• اگر پوست نوزاد حساس یا دچار اگزماست، با پزشک درباره دفعات و نوع شوینده‌ها مشورت کنید.
• به هیچ عنوان از شوینده‌های بزرگسالان برای نوزاد استفاده نکنید.
جمع‌بندی
حمام کردن نوزاد اگر با آگاهی و دقت انجام شود، تجربه‌ای آرام‌بخش و ایمن خواهد بود. توجه به دمای مناسب، استفاده از محصولات استاندارد و مراقبت از پوست لطیف نوزاد، همگی عواملی هستند که به حفظ سلامت کودک شما کمک می‌کنند.
